"Martı Jonathan Livingston", Richard Bach

Martı'yı lise yıllarımda bir arkadaşımın tavsiyesi üzerine okumaya karar vermiştim ancak nasıl becerdiysem bu öyküyü okumayı üniversite yıllarıma kadar erteledim. Geçenlerde elime aldığım gibi bitirmem de bir oldu ve Rafların Arasından'da daha önce yazılmamış olduğunu görünce kısaca bahsetmek de farz oldu tabii.

Jonathan, diğer martılardan farklı bir martı. Gece karanlığında martılar uçamazlar derler, Jonathan bunu dinlemez. Yükseklerden denize dalınmaz derler, Jonathan'ın umrunda değildir. Diğer martılar gibi olmak çok sıkıcıdır ve anlamsızdır da, bu yüzden Jonathan, diğerlerinin denemediği her şeyi dener, geceleri uçar, yükseklerden denize dalar. Bir gün yükseklerden denize dalmanın daha verimli olduğunu keşfeder, diğer martılardan daha çok balık yakalayabileceğini öğrenir. Ancak Martı Konseyi kendisini çağırdığında övgü beklerken dışlanmışlıkla karşılaştığında ne yapacağını da şaşırır. Farklılıkların korkutucu kabul edildiği toplumlarda aramızdaki Jonathan Livingstonlara yazılan bu öykü, kısacık, güzel bir öykü. Elbette okuyucuya verdiği heyecan da okuyucunun kafasındaki toplum kavramıyla, farklı bir birey olmakla kafa yormak ile doğru orantılı.

***

"... bir gün Martı Jonathan Livingston, bu sorumsuzluğunun bedelini çok ağır olduğunu öğreneceksin. Yaşam bizim için meçhuldür. Bilebildiğimiz tek şey, bu dünyaya yemek ve olabildiğince uzun yaşamak için geldiğimiz..."

Bir martının, Konsey'in önünde kendini savunma hakkı yoktur. Fakat Jonathan'ın sesi birden yükseldi. "Hangi sorumsuzluk kardeşlerim?" diye bağırdı. "Yaşamın gerçek anlamını arayan, bulmaya çalışan bir martıdan daha sorumluluk sahibi biri olabilir mi? Bin yıldır yaptığımız tek şey balık peşinde koşmak. Artık yaşamak için bir nedenimiz olmalı; öğrenmek, keşfetmek, özgür olmak gibi. Bana bir şans verin, öğrendiklerimi size göstereyim."

***

Jonathan'a şans vermiyorlar ve Jonathan, özgürlüğü, toplumdan ayrılmayı seçiyor.

Not: Martı Jonathan Livingston üzerine, Yaşar Kurt'un yaptığı çok güzel bir beste vardır:

Yaşar Kurt - Martı

İyi okumalar, iyi dinlemeler.